SESIÓN 3- HERIOTZAREN TAILERRA
HERIOTZAREN PEDAGOGIA: HERIOTZA ONARTU, BIZITZA OSPATU
(2022/02/08)
Bizitza-heriotzaren pedagogia
Espiritualtasuna
Helburua da heriotzak zer irakasten gaituen hobeto bizi ahal izateko.
Galera mota asko ditugu gure bizitzan zehar eta horietatik ikasi behar dugu.
Jaiotzen garenetik… galera/doluak bizi ditugu.
Erditzea, titia utzi, jostailuak galdu, eskola, heriotza, txupetea kendu
Zer galdu dugu gure bizitzan zehar? = Onartzeko prestaketa bat da
Erditzea
Titi utzi
Jostailuak galdu
HERIOTZA
Txupetea kendu.
HURRENGO SAIORAKO GOGOETAK…
Nolako harremana duzu…
Heriotzarekin?
Zer da zuretzat heriotza?
Eta bizitza?
Pentsatu ohi duzu horri buruz?
Nola sentitzen zara?
Eskolan lantzeko bi pedagogia mota daude:
Bideoa ikusi “Pensando en los demas” (min 13 arte) → Irakasleak ze jarrera dituen haurrekin egoera hauen aurrean.
Bideoaren link-a:
GALDERAK:
Zer jarrera du?
Naturaltasuna
Errespetua, haurrak ez ditu mozten, ez ditu gutxiesten.
Umea dagoen bezala jasotzen du.
Gertutasuna
Enpatia, irakasleak sustatzen dituenak eta ikasleen artean sustatzen direnak
Haurren beharrak errespetatzen ditu eta beraien emozioei lekua egiten die.
Zer transmititzen du?
Nola sentitzen dira ikasleak zure ustez?
Zer lantzen dute?
Zergatik landu heriotza eskolan? (Angels Miret)
Humanoagoa egiten gaitu→ gure bizitzaren zatia da.
Osasun mentalagatik
Bizitzarako prestatzen gaitu→ intentsitate gehiagorekin bizi.
Denak berdinak heriotzaren minaren aurrean, sentiberagoak.
Tabua gainditzen lagun dezake.
Heriotza tabua al da?
Bai, babesteagatik egiten dugu, gure burua eta besteena.
Sufrimenduarekin lotutako egoera da, eta hau ez dugunez nahi, saihesten dugu.
Heriotzatik aldenduta mantentzea ez da babestea: bere sentipenekin bakarrik uztea ez da babestea
Imajinatzen duena okerrago izan daiteke
Tabua transmititzen dugu
Emozioak gordetzen ikasten du
IRAKASLEAREN JARRERA→ oztopoak
Emozioak ez kontrolatzea
Beste irakasleen kritika
Tabua: baimenik ez
Familien sinesmenak
Ez jakitea
Norberaren doluak
Egoera pertsonala
IRAKASLEAREN ESTRATEGIA (Agustin de la Herran, Mar cortina)
Iheskorra → Ezer gertatu izan balitz bezala.
Tradizionala→ Topikoak (kultura, erlijioa).
Emozionala→ Enpatikoa baina gehiegizkoa.
Didaktikoa→ Ikaslearen beharretan oinarrituta.
Zeinekin identifikatzen zara?
HERIOTZAREN EZAUGARRIAK
Unibertsala
Itzulezina → Hiltzen dena ez da bueltatzen
Gorputza ez dabil → Gorputzeko funtzio bitalak gelditu egiten dira
Kausalitatea → Kausak daude, zerbaitengatik hiltzen gara.
Pertsonak jaiotzen garenetik gure burbuneak ezaugarri hauek ulertzen ditugu.
NOLA ADIERAZTEN DUTE DOLUA?
Bere erritmoa
Hitzez vs. jolasa, jarrera
Konexio / deskonexioa
Emozio bortitza / emoziorik ez
Zaurgarriak dira helduen doluarekiko
Beste heriotzen beldur (insomnioa, antsietatea)
Haserrea / agresibitatea
Tristura
Kulpa (pentsamendu magikoa)
Banatzeko antsietatea
Hildakoarekin bat egiteko desioa
Somatizazioa (buruko / sabeleko mina, goserik ez, mina)
Ateraldi harrigarriak
HAURREN DOLUA ESKOLAN
Familiaren ondoren, esparru garrantzitsuena
Arreta arazoak
Bakartzea, urduritasuna
Bat-bateko negarra
Hiperaktibitatea, haserrea
Erlazionatzeko arazoak
Agresibitatea
ZER JARRERA IZANGO DUGU?
Lehenengo enpatia, nahiz eta jokaera arazoak egon ulertu behar dugu zergatik egiten duen. Mugak jarriko dizkiogu baina maitasunez.
NOLA HITZ EGIN HAURREI
Berri txarrak familiak emango ditu
Sinesmenak→ familiarenak; haurrari bere iritzia galdetu; gure iritzia (galdetzen badu)
Familiaren bertsioa errespetatu
Gezurrik ez (ez dakit)
Haurrak uler dezakeena esango dugu (garapena)
Gertatu aurretik hitz egin (prebentiboaren garrantzia)
Kausa azaldu→ oso oso oso gaixo/zaharra… (3 aldiz “oso” esan)
Kulpa kendu→ pentsamendu magikoa
Nork zainduko nau?
Eufemismorik ez (amona HIL egin da, ez esan amona LO dago)
Gorputzeko guntziorik ez
Hildakoaz hitz egiteko aukera eman, emozioak errespetatu+
Begien mailan, ukitu (onartzen du?)
Isiltasunak errespetatu
Itzulezintasuna gogorarazi
Gure emozioak ez ezkutatu (ereduak gara)
Behar dituen galderak egingo dizkigu → bera bideratuko du erritmoa
Gu adi, haurraren atzetik
Disponibilitatea adierazi
ESKOLATIK ZER EGIN DAITEKE?
Ez gaude familiaren gainetik
Ez da testuinguru terapeutikoa
Jarraibide bateratua
Irakasleari sostengua (aholkularia)
Sostengu emozionala
Errutinak malgutasunarekin
Tutorea→ bere taldearen erreferentea
Formazioa
Haurraren itzulera prestatu
Familiak→ koordinazioa, sostengua
HAZTEN DOAN HEINEAN BERE DOLUA ERE ALDATUZ JOANGO DA
Hezten dijoanean beste galdera batzuk egingo ditu eta beste beldur batzuk izango ditu. Galera zaindu behar dira, helduaroan atera daitezkeelako. Dolua beste forma batzuetan azalduko da. Heriotza badago baina bizi behar da eta garrantzia duten gauzei garrantzia eman.
2022/02/10
Claudio Naranjo
La conciencia de la muerte
GALDERAK
Zer da zuretzat heriotza?
Bizitzaren amaieran ematen den gertaera.
Zer da zuretzat bizitza?
Jaiotzen garenetik hiltzen garen arte ematen den prozesua.
BIZITZA ETA HERIOTZAREN PEDAGOGIA. LANKETA PALIATIBOA (dolua)
1. HELBURUAK
Ikasturtean zehar hainbat jarduera
Helburua:
Bizitza balioan jarri
Bizitzaren aldakortasuna
Heriotza
Auto ezagutza
Emozioak lantzea
2. KONTUAN IZATEKOAK
Haurren iniziatiba bultzatu
Denon artean erabaki ahal bada
Kultura desberdinak kontuan izan
3. GAIAK
1) Jai tradizionalak:
a) Santu guztien eguna /Halloween
2) Urte zaharra agur, urte berria kaixo
3) Ikasturte amaiera, ikasturte hasiera
4) Irakasle aldaketak (bajak): bajan dagoen irakaslearekin kontaktua mantendu? (postalak, marrazkiak bidali, bideo-deia...)
5) Natura:
a) Urtaroak ospatu:
. Naturaren zikloa: jaiotza-heriotza (lau urtaroak)
b) Ilargiaren zikloak
c) Uraren zikloa: likidoa, gasa, solidoa (ikusten da, ez da ikusten)
d) Espazioa: planetak, izarrak....
e) Desagertutako animaliak: dinosauroak, fosilak....
6) Hazten ari naiz: txikitako arroparen bat eraman, argazkiak,
7) Gure arbasoak
4. JARDUERA MOTAK
a) Jaki bereziak prestatu: Jai bereziak ospatzeko:
o Halloween: kalabaza tarta, kalabaza formako pastak egin
o Santu guztien eguna: santuen hezurrak ("hueso de santo")
o Urtaro aldaketan sasoiko fruitu/produkturen batekin
b) Eskulanak: marrazkiak, mural kolektiboak, buztina edo plastilina, material birziklatua
c) Antzerkia, performancea, txontxongiloak
d) Mozorroak
e) Dantza (tradizionalak, asmatuak)
f) Filmak: "El rey león", "La historia de una gaviota y del gato que le enseñó a volar" (???)
g) Literatura:
o Ipuinak
o Poemak (denen artean sortu...)
h) Oroimenaren txokoa: hildako kuttunak, galdutako gauza edo momentu kuttunak (titia, txupetea...)
o Aldarea
o Kaxa
i) Bizitzarekin lotutako proiektuak naturan:
Izaki bizidunekiko errespetua (landareak, intsektuak ez hil)
Elurretako panpina (sortzen dugu; urtu eta desagertzen da)
Txabola bat eraikitzea
Intsektuen hotela
Baratza bat landu
5. IRTEERAK
Hilerrira:
Zer dago hilerrian?
Nola gogoratzen ditugu hildakoak?
Gertuko hildakoez hitz egin
Hildakoekiko errespetua
Jolastu (errespetuz)
Zaharren egoitza
Zaharrekin harremana
Jolasak
Naturara
6. EMOZIOAK
"Koloretako munstroa" Anna Llenas
Nola sentitzen zara orain / nola sentitzen zara X egoeran?
a. Munstroaren fotokopiekin: emozioen arabera koloreztatu
b. Koloretako objektuak hartu...
Haserrea irudikatu (margo, buztina, dantza, musika egin/hautatu...), beste emozioak....
Frustrazioa: "Así es la vida" ipuina
Beldurren txokoa
LANKETA PALIATIBOA (paliatiboa→ miña arintzeko, miña tratatzea)
Eskolak berria emango du
Familiarekin harremanetan jarri.
Erritualetara joan.
Ikasgelan zer esango dugun adostu.
Ikasgelan esan,tonua, giroa, gertutasuna, pixkanaka nola dauden galdetu, hitza eman.
Egoera azaltzeko, ipuina, bideoak…
Itzulera prestatu, marrazkiak, poemak… Haurrei hitza eman.
IKASLEARI HARRERA
Harrera beroa baina agobiatu gabe.
Denen artean, marrazkiak eman
Normaltasuna, errutinak (malgutasunarekin)
Ipuinak: komeni da? - Emozioak piztu
Aurrerago: galdetu ea nahi duen
Disponibilitatea erakutsi
Egunero une berezia berarekin
Jarraipena: Haurra eta familia (eskolarekin koordinatuta)
Eskutitzak idaztea:
Pertsona hori nor zen azaldu
Eskerrak eman
Barkamena
Maite zaitut
Agurtu
BALIABIDEAK
Comentarios
Publicar un comentario